Fobiler, insan yaşamını zaman zaman bir kabusa çevirerek kısıtlayan çok büyük ve yersiz korkulardır. Yükseklik fobisi olan bir inşaat mühendisi, asla yüksek binalar ve gökdelenler inşa etmeye yanaşmayacaktır. Ya da topluluk önünde konuşma fobisi olan bir çalışan, gönderildiği seminerde edindiği bilgilerini şirketindeki diğer arkadaşlarına küçük de olsa bir seminer vererek anlatamayacaktır. Ya da bir üst düzey yönetici aynı fobiyi asla tam olarak yöneticilik özelliği gösteremeyecektir.
Çoğu kez insanın yaşamını sınırlandıran ve yapabileceklerinin çok gerisinde kalmasına yol açan bu ve benzeri fobiler, NLP' de yine alt modalite çalışmasıyla çözümlenebilen, problemlerdir. Fobi tedavisinin adımları şöyledir.
1. Bireyden fobisine 1 den 10 a kadar bir puan vermesi istenir. Fobinin derecesi büyükse 10 a, küçükse 1 e yakın bir değer verilecektir.
2. Bireye bir sinema salonunda oturuyor olduğu düşündürülür. İlk sırada oturup büyük ekrana bakması söylenir. Ekranda bireye çok benzeyen (katlanılabilirliğine göre bireyin kendisine de olabilir) bir kimsenin aynı fobiyi yaşıyor olduğu görüntüsü oluşturulur.
3. Bireyden kendi bedeninin dışına çıkıp daha geriden, kendini izleyen kendini izlediğini hayal etmesi istenir.
4. Görüntüsünün uzaklığı bireyin her seferinde 3. adımda yaptığını yineleyerek ve kendini daha da dışarıdan izlemesi sağlanarak artırılır. Bu işlem birey rahatsız olmayacak kadar fobi görüntüsüne uzak olduğunu ifade edene kadar tekrar edilebilir.
5. Görüntü yeterince uzaklaştırıldığında, bireye ekranda fobisiyle karşı karşıya olan kimsenin filminin sondan başa doğru
sarılarak oynatıldığını hayal etmesi söylenir.
6. Filmin görüntüsü geriye doğru hızlı bir şekilde oynatılırken görüntü renksizleştirilir, soluklaştırılır.
7. Filmin sonunda her şeyin yolunda gittiği bir noktada son görüntüsü dondurulur.
8. Görüntü tekrar 6. adımdaki işleme uğrarken aynı zamanda komik ve eğlenceli bazı öğeler filme eklenir. Bu şekilde film geri sarılmaya devam edilir. Burada önemli olan filmi geri sarıp başa aldıktan sonra, aradaki görüntüleri sırasına göre oynatmadan sona atlatmaktır.
9. 8. adımdaki işlem en az beş kez tekrar edilir.
10. Bireyden fobisinin şimdiki durumunu yeniden puanlandırması istenir. Yeterli aşama kaydedilmemişse çalışma tekrarlanır.
Görüldüğü gibi NLP fobiler gibi bir soruna yaklaşırken, sorunun sebeplerini araştırarak detaylarıyla fobiyi güçlendirmek yerine 'Nasıl?' sorusunun cevabını arayıp sürecin özelliklerini değiştirme yolunu problemin çözüm seçeneği olarak önermektedir.
Bunu yaparken de, bireye şimdiye dek çok ciddiye aldığı ve yaşamında pek çok sıkıntıya yol açan fobisi, alt modalite değişiklikleriyle oldukça eğlenceli bir Charlie Chaplin komedisi izliyormuş etkisi yaratacak şekilde izlettirilerek bu fobinin bireyin zihnindeki
kodlamaları değiştirilmektedir.
Elvan Acar
Çoğu kez insanın yaşamını sınırlandıran ve yapabileceklerinin çok gerisinde kalmasına yol açan bu ve benzeri fobiler, NLP' de yine alt modalite çalışmasıyla çözümlenebilen, problemlerdir. Fobi tedavisinin adımları şöyledir.
1. Bireyden fobisine 1 den 10 a kadar bir puan vermesi istenir. Fobinin derecesi büyükse 10 a, küçükse 1 e yakın bir değer verilecektir.
2. Bireye bir sinema salonunda oturuyor olduğu düşündürülür. İlk sırada oturup büyük ekrana bakması söylenir. Ekranda bireye çok benzeyen (katlanılabilirliğine göre bireyin kendisine de olabilir) bir kimsenin aynı fobiyi yaşıyor olduğu görüntüsü oluşturulur.
3. Bireyden kendi bedeninin dışına çıkıp daha geriden, kendini izleyen kendini izlediğini hayal etmesi istenir.
4. Görüntüsünün uzaklığı bireyin her seferinde 3. adımda yaptığını yineleyerek ve kendini daha da dışarıdan izlemesi sağlanarak artırılır. Bu işlem birey rahatsız olmayacak kadar fobi görüntüsüne uzak olduğunu ifade edene kadar tekrar edilebilir.
5. Görüntü yeterince uzaklaştırıldığında, bireye ekranda fobisiyle karşı karşıya olan kimsenin filminin sondan başa doğru
sarılarak oynatıldığını hayal etmesi söylenir.
6. Filmin görüntüsü geriye doğru hızlı bir şekilde oynatılırken görüntü renksizleştirilir, soluklaştırılır.
7. Filmin sonunda her şeyin yolunda gittiği bir noktada son görüntüsü dondurulur.
8. Görüntü tekrar 6. adımdaki işleme uğrarken aynı zamanda komik ve eğlenceli bazı öğeler filme eklenir. Bu şekilde film geri sarılmaya devam edilir. Burada önemli olan filmi geri sarıp başa aldıktan sonra, aradaki görüntüleri sırasına göre oynatmadan sona atlatmaktır.
9. 8. adımdaki işlem en az beş kez tekrar edilir.
10. Bireyden fobisinin şimdiki durumunu yeniden puanlandırması istenir. Yeterli aşama kaydedilmemişse çalışma tekrarlanır.
Görüldüğü gibi NLP fobiler gibi bir soruna yaklaşırken, sorunun sebeplerini araştırarak detaylarıyla fobiyi güçlendirmek yerine 'Nasıl?' sorusunun cevabını arayıp sürecin özelliklerini değiştirme yolunu problemin çözüm seçeneği olarak önermektedir.
Bunu yaparken de, bireye şimdiye dek çok ciddiye aldığı ve yaşamında pek çok sıkıntıya yol açan fobisi, alt modalite değişiklikleriyle oldukça eğlenceli bir Charlie Chaplin komedisi izliyormuş etkisi yaratacak şekilde izlettirilerek bu fobinin bireyin zihnindeki
kodlamaları değiştirilmektedir.
Elvan Acar
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder