YETENEKLİ ÇALIŞANLARIN TESPİTİ VE SINIFLANDIRILMASI

Yetenek yönetimi sistemi oluşturulurken en önemli adımlardan biri de yetenekli çalışanların tespitidir. İşletmelerin

başarısında ve karlılığında temel faktörün yetenekli insanlar olduğu düşünülürse bu kişilerin tespitinin önemi de anlaşılacaktır.

Yetenekli çalışanların tespitinde öncelikle yetkinlik, potansiyel ve performans modeli oluşturulur ve ölçüm kriterleri konur. Ölçüm araçları saptanırken çalışan ihtiyaçlarını da dikkate alan ve bu alanların şirket beklentileri ve kurum kültürü ile uyumu bağlamında değerlendirmeler yapılır. Bu değerlendirmelerin ilk safhasında ise çalışanın profilini içeren standart bir form oluşturulur. Bu formun elektronik ortamda yer alması ise kolaylık sağlar.

Bunun ardından yetenek değerlendirme komitesi kurulur. Bu komite farklı uzmanlık alanlarından gelen yöneticilerden oluşturulur. İşletme için yetenekli çalışanların tesbiti işletmenin ihtiyaçları doğrultusunda oluşturulan değerlendirme kriterlerine göre belirlenir. Bu kriterlerin oluşturulması ve değerlendirmenin felsefi konusunda yetenek değerlendirme komitesi belirleyici olur. Komite üst yönetim adına değerlendirme yetkisini kullanır ve raporunu üst yönetime sunar. Üst yönetimin komitenin kararını onaylar. Yetenek matrisi adı verilen sınıflandırmaya göre çalışanlar uygun yerlere yerleştirilir. Yetenek matrisi yedekleme haritası için veri sağlar. Bu adımdan sonra ise çalışanlar için şirket stratejileri ve kültürü doğrultusunda gerekli eylemler tespit edilir.

McKinsey danışmanlık şirketi en iyi işletmelerin yetenek değerlendirmesini dört aşamada gerçekleştirdiğini belirtmektedir.Buna göre öncelikle çalışanlar potansiyel, yetkinlik ve performans hedefleri doğrultusunda bir değerlendirmeye tabi tutulur. Bu değerlendirme doğrultusunda alınan aksiyonlar ise şöyledir;

Çalışanların farklılaştırılması ilk aşamada ücrete etki eden prim sistemi ile sağlanır. Primler kişisel  hedefler, ortak hedefler ve yönetici takdirinin oluşan toplam hedeflerin gerçekleştirme oranında belirlenir. İkinci adımda performans profili tanımlanır.Performans profili hedef gerçekleştirme ve yetkinlik değerlendirmesine bağlı olarak yüksek performans, iyi performans ve düşük
performans gruplarının belirlenmesi şeklinde oluşur. Bunu üçüncü adımda potansiyel değerlendirme ve pozisyon değişikliği adımı izler. Son adımda ise gelişim aksiyonları hayata geçirilir. Bu süreçte yedekler tespit edilir ve terfiye aday kişiler belirlenir ve gelişim planları hazırlanır, maaş ayarlamaları yapılır.