İŞ GÜVENCESİ TAZMİNATININ TANIMI VE ŞARTLARI

İş hukukunun temel amaçlarından biri, işçinin feshe karşı korunmasıdır. İşçinin feshe karşı korunması çerçevesinde başvurulan hukuki önlemlerin bir yönü, işçinin yapmakta olduğu işini koruması amacına yöneliktir. Böylelikle, çağdaş iş hukuku, iş güvencesi ile öncelikle işçinin işini korumayı amaçlar.

İşçinin feshe karşı korunmasının bir diğer amacı da, aynı zamanda geçim kaynağı olan ücretten yoksun kalmasını önlemektir. Dolayısıyla, işçinin işini kaybetmesini zorlaştıran ve işini kaybetmesinden dolayı uğradığı zararı azaltmaya yönelik önlemlere iş güvencesi adı verilir. Bununla beraber iş  güvencesinin amacı, mutlak olarak iş ilişkisinin devam ettirilmesi değildir.

İş  güvencesi ile amaçlanan , işçinin işine sebepsiz ve sınırsız olarak son verilmesi durumunun ortadan kaldırılmasıdır.

İş kanunu 19. Maddesinde işverenlere hizmet akitlerine ilişkin fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve bu bildirimde fesih sebebin i açık ve kesin şekilde belirtmek yükümlülüğü yüklenmiştir.

İş sözleşmesi feshedilen işçiler, fesih bildiriminde sebep gösterilmemesi halinde veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı iddiasında oldukları hallerde, fesih bildiriminin tebliğ tarihinden itibaren 1 ay içinde iş mahkemesinde dava açabilirler. Bu tür davalarda feshin geçerli bir sebebe dayandığını ispat yükü işverendedir. Buna karşılık işçi eğer gerçek fesih nedeninin farklı olduğunu ileri sürerse ispat yükü artık ona geçer.

İşverenin geçerli bir sebep göstermediği veya gösterdiği sebebin geçerli olmadığı hallerde mahkeme, feshin geçersizliğine karar verir. Bu gibi hallerde işveren işçiyi bir ya içinde işe başlatması gerekir.

İşveren bu durumda, işçinin başvurmasına rağmen bir ay içinde onu işe başlatmazsa, işçiye en az dört, en çok sekiz aylık olmak üzere bir tazminat ödemeye mahkum edilir. İşverenin ödemeye mahkum edildiği bu tazminata iş güvencesi (işe başlatmama) tazminatı adı verilir.

İş güvencesi tazminatı öğretide ‘işe iade davası sonucu hakkında yapılan fesih işleminin geçersizliğine ve eski işine iadesine karar verilen işçinin işverence işine iade edilmemesi ihtimali için hükmedilen bir tazminat’ olarak tanımlanmıştır.