YILDIZLARIN EFENDİSİ ÖMER HAYYAM

Ömer Hayyam, gökyüzünün işaretlerini bilgece yorumlayan, Malazgirt savaşının nasıl sonuçlanacağını ve Sezar’ ın ölümünü önceden bildiren, İbni Sina’ nın bile çözemediği matematik sorularını çözen, Celaliyen takviminin çıkarılmasını sağlayan dönemin en önemli bilginidir.

Ömer Hayyam hakkında kitaplarda yazan bilgilere göre;

Mutsuz bir filozoftu,

Yunan biliminin savunucusu ve İbni Sina’ nın düşüncelerinin takipçisiydi.

Zamanın en önemli özgür düşünceli adamıydı, tembeldi, ama zaman zaman çok yoğun çalışan bir işçiydi, ateşli bir doğası, yakıcı bir nükteciliği, sağlam bir belleği – bir keresinde yedi defa okuduktan sonra bir kitabı noktası, virgülüne kadar yeniden yazmıştı- ve sert bir tarzı vardı.

Zamanın en büyük düşünürüydü.

Eğer mümkünse tartışmaktan kaçtığına, ama tartışmada keskin bir dille konuştuğuna ve diğer bilim adamlarının ona saygı duymasına rağmen – geldiğini görenler ‘üstat geliyor’ diyorlardı- din adamları genellikle ondan nefret ediyor ve belki de korkuyorlardı.

Rakip gruplar tarafından izlendiği anlaşılıyor. Ve zaman zaman ölümle tehdit edildiği de biliniyor. Hiç evlenmediği söyleniyor. Melikşah döneminde zaman zaman sultanın gezilerine katıldığı biliniyor.

Kendi yolunu çizmiş ve tek başına ilerleyen, başkalarının beğendiği fakat düşüncelerinde özgür birisi karşısında olduğumuzu hissettiren işaretleri var. Cebir kitabının çeşitli yerlerinde dağınık olarak bulunan bilgilerden, geometrinin araç ve yöntemlerini kullanarak üçüncü dereceden denklemleri çözme konusunda ve Yunanlılardan öğrenmediği halde ve Avrupa’ da Descartes’ den sonraki döneme kadar öğretilmemiş hiperbolün kullanımında usta olduğunu keşfediyoruz.

Ömer Hayyam’ ın ‘ benim mezarım öyle bir yerde olacak ki ağaçlar yılda iki defa çiçeklerini üzerime dökecekler’ dediği bilinmektedir. Nişabur’ da olan mezarının yanında Armut ve Şeftali ağaçları bulunmaktadır. Ve yılda iki kere mezarın üzerine yapraklarını dökmektedir.

YILDIZLARIN EFENDİSİ HAYYAM

HAROLD LAMB