İŞ YAŞAMINDA KİŞİLİK BOZUKLUKLARI

Paranoid Kişilik Bozukluğu;

Paranoid kişilik bozukluğu olan bir kişi, oldukça şüphecidir; çoğu zaman kendini tehdit altında hisseder. İnsanların güvenilmez ve art niyetli olduğuna inanır. Bu şüpheler, eşinin sadakati ya da devlet komploları vb. şeklinde olabilir. Genelde, insanların istismar edici olduklarına ve kendisine zararı dokunabileceğine inanır.

Şizoid Kişilik Bozukluğu;

Bu tanı grubundaki kişiler, sosyal ilişkilerden ayrılma konusunda uyumlu bir örüntü gösterir. Hiç arkadaşları ve romantik ilişkileri olmadığı halde hayatlarından memnun olduklarını ifade ederler. Kendi başına hareket etmekten ve yalnızlıktan hoşlanırlar. Şizoid kişilik bozukluğuna sahip bir çalışanın, birlikte çalıştığı bir iş arkadaşı bile olmayabilir, tek başına çalışmayı gerektiren işler idealdir.

Şizotipal Kişilik Bozukluğu;

Bu kişiler, yaşamı ve olayları açıklamak için tuhaf ve sihirli fikirlere sahiptirler. Sihire, gaipten gelen haberlere ve telepatiye inanırlar. Yağmurun yağmasını, yöneticisinin etrafında dönen nazar ve uğursuzluğa dayandırabilir ya da gök gürlemesi ve şimşek çakması sırasında çıkan seslerin nazarın işareti olduğunu söyleyebilir. Nazara karşı yapılacaklar konusunda başka insanlardan yardım ister.

Antisosyal Kişilik Bozukluğu;

Antisosyal kişilik bozukluğu olan bir kişi, kendisi çok az sıkıntı duyarken, dürtüsel ve kendini tatmin etmeye yönelik davranışları ile diğer kişilere zarar verir. Bu tanı grubunda ki bireyler, sosyal bir etkileşimin sonucu olmadan da karmaşa ve iç sıkıntısı yaşayabilirler. Başkalarının haklarına karşı saygısızlık antisosyal kişilik bozukluğunun özünü oluşturur. Yalancılık ve dolandırıcılık gözlenir. İstedikleri herhangi bir şeyi elde edebilmek için suç işleyebilirler. Yaptıklarından dolayı vicdan azabı ya da suçluluk duymazlar; duysalar bile düşük düzeydedir.

Sınırda (Borderline) Kişilik Bozukluğu;

Sınırda kişilik bozukluğunun temel özellikleri, kişilerarası ilişkilerde istikrarsızlık ve belirgin bir dürtüsellik  ‘aklına eseni’ yapmadır. Sınırda kişilik bozukluğuna sahip bireyler, sevdikleri tarafından terk edileceklerine ve bunun üstesinden gelemeyeceklerine inanırlar. Herkesi ya çok iyi ya da çok kötü olarak algılarlar. Kişileri değerlendirmede gri renkler yoktur. Kendilerini zorlayıcı bir yaşantıları olursa, dürtüsel (anlık) bir davranışla kendi kendilerini yaralarlar.

Histerionik Kişilik Bozukluğu;

Bu gruptaki kişiler, yoğun duygusallık ve dikkat çekme davranışı ile öne çıkarlar. Flörtçüdürler. Yaşamlarının eğlenceli bir parti gibi olmasını isterler. Elbiseleri ve eylemleri ile dikkatleri üzerine çekerler ve genellikle duyguları yüzeyseldir.

 

 

Narsisistik Kişilik Bozukluğu;

Gösterişli bir tavır, beğenilme ve hayranlık duyulma ihtiyacı ve empati yoksunluğu narsisistik kişilik bozukluğuna sahip bireylerin temel özelliklerindendir. Narsisistik kişilik bozukluğu olan bireyler, sürekli olarak kendi yetenekleri ve başkalarının kendisine gösterdiği değer hakkında düşünürler. Başkaları onları onaylamadığında; kendileriyle ilgili ‘şişkin egolarını’ kabul etmediğinde de canları aşırı derecede yanar.

Kaçınan Kişilik Bozukluğu;

Kaçınan kişilik bozukluğuna sahip çalışanlar, yöneticileri ile bir sorun yaşarlarsa, kendilerini ezik hissederler, konuyu açıklığa kavuşturma çabası yerine adım atmayı tercih ederler ya da örneğin kendilerini bir daha böyle bir duruma düşürmeyeceklerine dair yemin ederler.

Bağımlı Kişilik Bozukluğu;

Bu grupta yer alan bireyler, kendilerini, kendi başlarına bir işi yapabilme becerisine sahip olmadıklarına ikna ederler. Kendilerini beceriksiz biri olarak gösterir ve sürekli olarak başkalarının yardımına ihtiyaç duyarlar. Başkalarına sıkıca tutunur ve önemli karar vermeleri gerektiğinde zorlanırlar. Öğüde ve desteğe ihtiyaç duyarlar.

Obsesif-Kompülsif Kişilik Bozukluğu;

Bu kişiler, düzen, her işin mükemmel olması, zihinsel ve kişilerarası kontrol ile meşguldürler ve giderek bu konularla ilgili olarak, esneklik, açıklık ve yeterlilikleri azalır. Sıkı bir kontrol rutininin dışına çıkmamaları gerektiğine inanırlar. Bir görevi üstlendiklerinde, ayrıntılara takılarak bütünü kaçırırlar.

 

Kaynak: Endüstriyel Klinik Psikoloji ve İnsan Kaynakları Yönetimi